Ook burgers maken zich zorgen over online veiligheid journalisten
Nederland staat er, mondiaal gezien, relatief goed voor als het gaat over persvrijheid. Dat blijkt uit het jaarlijkse rapport van Verslaggevers zonder Grenzen (RSF). Op deze ranglijst met 180 landen is Nederland twee plekken gestegen, van plek 6 naar 4. Ook de jaarlijkse Persvrijheidsmonitor van het Persvrijheidsfonds concludeert dat het ‘vergeleken met veel andere landen met de bewegingsvrijheid van de media in Nederland iets beter lijkt te gaan.’ Toch zijn er ook zorgen. Onder meer als het gaat om online bedreigingen.
De digitale en fysieke veiligheid van journalisten in Nederland blijft nog steeds een serieus probleem, concludeert het fonds namelijk. Dit blijkt ook uit het aantal meldingen van een incident bij PersVeilig. In 2023 deden journalisten 218 keer melding van een incident bij PersVeilig. In de meeste gevallen ging het om bedreiging, vaak mondeling of op sociale media. In 2022 waren er 198 meldingen.
Onderzoek DichterBijNieuws; ook burgers maken zich zorgen over online veiligheid journalisten
(Online) agressie tegen journalisten wordt door burgers breed gezien én veroordeeld. Dit blijkt uit het tweede deel van het Nieuwswijsheidonderzoek dat in het kader van de nieuwe campagne DichterBijNieuws onder 1500 Nederlanders is gehouden.
Nederlanders zien de bedreigingen niet alleen, ze maken zich ook zorgen om de gevolgen van de verhardde manier waarop journalisten worden benaderd. 62% van alle burgers maakt zich zorgen dat het nieuws waar ze toegang toe hebben, minder onafhankelijk wordt doordat journalisten rekening houden met agressie of bedreiging.
Een bijna even grote groep (59%) maakt zich zorgen over de vrijheid waarin journalisten in Nederland hun werk kunnen doen. En 84% vindt het dan ook onacceptabel dat journalisten worden bedreigd vanwege hun werkzaamheden.
Wie beschermt de journalist?
Burgers wijzen vooral naar de overheid als partij die de veiligheid van journalisten moet vergroten. 74% geeft aan dat de overheid journalisten beter zou moeten beschermen, gevolgd door de werkgevers van de journalisten (57%) en de politie (53%). Een op de drie burgers (34%) ziet een taak weggelegd voor zichzelf, belangenorganisaties (31%) en socialemediaplatformen (25%).
Eén op de drie Nederlanders ziet dus een taak weggelegd voor zichzelf. Daar komt nog bij dat 45% van de Nederlanders wel wat zou wíllen doen, maar niet goed weet wat. De angst om zelf doelwit te worden van online bedreigingen is voor 39% van de Nederlanders een belangrijke reden om niet op te komen voor een journalist.
- In samenwerking met diverse (nieuws)redacties maakte DichterBijNieuws de praktische richtlijn Zo zorg je voor een constructief online klimaat. Hierin vinden redacteuren veel praktische adviezen om een goede online band te creëren met hun publiek, en de digitale sfeer goed te houden of te verbeteren.
- Tijdens de Week van de Mediawijsheid 2023 werd, met steun vanuit DichterBijNieuws, dieper ingegaan op de vraag wat je als burger kunt doen als je geconfronteerd wordt met online kwetsend gedrag. De adviezen en tips voor burgers lees je hier.
Dialoog als deel van de oplossing
Om op te staan voor de veiligheid en vrijheid van journalisten is verbinding, kennis en vertrouwen nodig. Kennis over het werk van journalisten en nieuwswijsheid, verbinding met de journalist en vertrouwen in de berichtgeving. DichterBijNieuws gelooft daarom dat meer dialoog tussen burgers en journalisten bij kan dragen aan een veilig(er) online klimaat.
- Onderdeel van het project DichterBijNieuws is daarom een serie dialoogsessies tussen burgers en journalisten die door heel het land worden georganiseerd. Wil je zo’n sessie bijwonen? Klik dan hier.