Bibliotheekprofessionals spelen een steeds grotere rol in het bevorderen van nieuwswijsheid onder burgers. Dat blijkt uit een nieuw onderzoek in opdracht van Netwerk Mediawijsheid, binnen het project DichterBijNieuws.

Uit het onderzoek, uitgevoerd door Radboud Universiteit en Wageningen University & Research en ingevuld door 157 bibliotheekprofessionals uit heel Nederland, komt naar voren dat medewerkers het belang van nieuwswijsheid hoog inschatten en zelf een stevige basis hebben om bezoekers hierin te begeleiden. Tegelijkertijd zijn er duidelijke wensen om aanbod en samenwerking verder te ontwikkelen.

Een sterke kennis van het Nederlandse nieuwsmediasysteem

Bibliotheekprofessionals volgen zelf actief het nieuws en doen dat via veel verschillende bronnen. Van websites en televisie, tot gesprekken en radio. Hun kennis van het Nederlandse nieuwsmediasysteem is sterk: ruim 90 procent beantwoordde vragen hierover goed. Ook hebben zij vertrouwen in hun eigen vaardigheden. Zoals het onderscheiden van feiten en meningen en het vinden van aanvullende informatie.

Verder zien zij nieuwswijsheid als een belangrijk, zelfs essentieel, onderdeel van hun werk. Ze vinden het nuttig, leuk en belangrijk om doelgroepen hierover te leren en ervaren dat dit bijdraagt aan hun rol als maatschappelijke partner in een digitaliserende samenleving.

Waar liggen kansen?

De basis is dus stevig. Maar ondanks dat, geven veel professionals aan behoefte te hebben aan:

• duidelijke beleidsvisies vanuit hun organisatie;
• trainingen en scholing om hun rol verder te versterken;
• concreet en gedeeld lesmateriaal en programma’s die breed ingezet kunnen worden.

Ook ziet deze groep kansen in samenwerking met nieuwsorganisaties. Journalisten worden van harte welkom geheten in de bibliotheek, bijvoorbeeld via gastlessen of lezingen, om vanuit hun praktijkervaring bij te dragen aan het vergroten van nieuwswijsheid.

Uit eerder onderzoek van DichterBijNieuws komt naar voren dat ook leraren positief staan tegenover (meer) samenwerking met nieuwsorganisaties. Ze zien graag lesmateriaal dat inzicht biedt in journalistieke werkwijzen en gastlessen van journalisten worden genoemd als waardevolle aanvulling op het onderwijs. Lees hier meer over dit onderzoek.

Aanbod in ontwikkeling

Op dit moment biedt ongeveer een derde van de bibliotheekprofessionals nog geen activiteiten aan rond nieuws en journalistiek, maar er zijn veel initiatieven in opkomst. Voorbeelden zijn deelname aan landelijke programma’s zoals de Week van de Mediawijsheid en MediaMasters, evenals eigen activiteiten zoals factcheck-workshops, ouderavonden en het programma Echt of Nep.

Download het onderzoek

Het onderzoek laat zien dat bibliotheekprofessionals beschikken over een stevige basis en sterk gemotiveerd zijn om bij te dragen aan een nieuwswijze samenleving. Tegelijkertijd zijn er kansen om dit verder te versterken door scholing, gedeeld materiaal en samenwerking met nieuwsorganisaties. Zo kan de bibliotheeksector haar rol als betrouwbare gids in een complexe nieuwswereld verder verdiepen.